مقدمه
در این مطلب قصد داریم تا به بررسی انواع دستگاه رکتیفایر بپردازیم. پراستفاده‌ترین‌مدار در صنعت الکترونیک، مدار یکسوکننده است. در کل دو نوع جریان وجود دارد: متناوب و مستقیم. تقریباً همه وسایل الکتریکی با جریان مستقیم برق DC کار می‌کنند که البته برای همیشه مثلاً در دسترس نیست. برای همین به یکسوکننده نیاز داریم تا بتوانیم با دستگاه‌های الکترونیک خود کار کنیم. رکتیفایر چیست
به فرایند تبدیل ولتاژ متناوب AC به مستقیمDC عملیات یکسوسازی می‌گویند. ابزاری که این کار را انجام می‌دهد یکسوساز نام دارد. یکسوکننده که آن را از این پس با نام رکتیفایر صدا می‌زنیم در دستگاه‌های مختلفی از جمله دستگاه جوشکاری به کار می‌رود. انواع دستگاه رکتیفایر از گروه‌های متفاوتی تشکیل شده‌اند که هر کدام برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند.
دستگاه رکتیفایر چیست
رکتیفایر یا یکسوکننده، دستگاهی است که از یک یا چند دیود ساخته شده و می‌تواند جریان متناوب را به مستقیم تبدیل کند. به این فرایند رکتیفایکیشن می‌گویند. منبع تغذیه‌ای که مورد اصلاح قرار گرفته‌می‌تواند انرژی لازم برای مدارهای الکترونیکی را تهیه کند.و به همین دلیل در انواع مختلف این مدارها کاربرد دارد. رکتیفایر چیست
راه درست بیان این تبدیل، این است که بگوییم مدار یکسوکننده به‌جای ولتاژ، جریان را تبدیل می‌کند. کاری که یکسوساز انجام می‌دهد به طور خلاصه این است: دریافت جریان دارای مؤلفه‌های منفی و مثبت و تغییر به شکلی که جز مثبت باقی می‌ماند. انواع رکتیفایر عبارتند از:
- درکتیفایر تک فاز.
- ررکتیفایر سه فاز.
- ذرکتیفایر کنترل شده.
- ورکتیفایر کنترل نشده.
- ارکتیفایر نیم موج.
- ورکتیفایر تمام موج.
- ارکتیفایر پل.
دستگاه جوشکاری رکتی فایر چیست ؟
دستگاه جوش رکتیفایر به منبع برق AC وصل می‌شود و می‌تواند جریان جوشکاری DC را ارائه دهد. انواع دستگاه جوشکاری رکتیفایر را می‌توان در بازار پیدا کرد؛ با این حال همه آن‌ها از نظر عملکرد و کارکرد یکسان هستند. جوشکار رکتیفایر دارای سه بخش اصلی، ترانسفورماتور، راکتور هسته متحرک و همچنین بخش یکسوکننده برای مبدل کردن جریان متناوب به مستقیم است.
یکسوکننده‌که معمولا آن را دستگاه یکسوسازی پل می‌نامند. قسمتی در انواع دستگاه رکتیفایر است.که از دیودها برای تبدیل جریان A/C به D/c استفاده می‌کنند. تبدیل جریان برق متناوب به مستقیم از کاربردهای اصلی این دستگاه است.
انواع دستگاه جوشکاری و کاربرد آن‌ها
نه مدل از انواع دستگاه جوشکاری که بیشترین شهرت را دارند، را در زیر مشاهده می‌کنید:
1. رجوشکاری قوس فلزی محافظ (SMAW) یا ماشین چوبی.
2. ددستگاه جوشکاری قوس فلزی گاز (GMAW) یا دستگاه MIG.
3. ردستگاه جوش قوسی با هسته شار (FCAW).
4. ادستگاه جوش تنگستن با قوس گازی (GTAW) یا دستگاه TIG .
5. دستگاه جوشکاری پرتو انرژی (EWB).
6. ذدستگاه جوشکاری قوس الکتریکی انتقال پلاسما (PTAW).
7. دستگاه جوش هیدروژن اتمی (AHW).
8.ودستگاه جوش قوس زیر آب.
9. جوش گاز اکسی استیلن.
انواع رکتیفایر با شرح کامل
در انواع دستگاه جوشکاری رکتیفایر از سوئیچ‌ها برای فرایند تبدیل جریان استفاده شده‌است که آن‌ها هم به‌طور کلی به دو گروه تقسیم می‌شوند: قابل‌کنترل و غیرقابل‌کنترل.دیود هم وسیله‌ای است که مجوز می‌دهد جریان تنها در یک‌جهت حرکت کند. عمل یک دیود قابل‌کنترل نیست؛ چون تا زمانی که جریان برقرار است به آن جهت می‌دهد.
یکسوکننده کنترل نشده
نوعی رکتیفایر در انواع دستگاه جوش است.که فقط از دیودها استفاده می‌شود. تا زمانی که از این دیودها در مدار استفاده می‌شود، رکتیفایر کاملاً قابل‌کنترل نیست؛ به همین دلیل آن را یکسوکننده کنترل نشده می‌نامند. نمی‌توان میزان خروجی را بر اساس نیاز تعیین کرد. پس این نوع یکسوساز معمولاً در منابعی استفاده می‌شوند که نیازی به تغییر جریان نیست. رکتیفایر چیست
انواع رکتیفایر کنترل‌نشده
انواع یکسوکننده‌های کنترل نشده به دو نوع تقسیم می‌شوند:
یکسوکننده نیمه موج
نوعی رکتیفایر است که تنها نیم سیکل جریان متناوب را به جریان مستقیم تبدیل می‌کند. خروجی به‌دست‌آمده از یکسوکننده نیمه‌موج امواج زیادی دارد و همین موضوع باعث می‌شود چندان کاربردی نباشد. این خروجی نامتعادل توسط خازن یکدست می‌شود. خازن در طول سیکل مثبت شارژ شده و در طول چرخه منفی تخلیه می‌شود تا خروجی رکتیفایر قابل‌استفاده باشد. یکسوکننده‌های نیمه‌موج باعث اتلاف قدرت نیم چرخه ورودی متناوب می‌شوند.
یکسوکننده تمام موج
این یکسوکننده، تمام موج هر دو نیم سیکل مثبت و منفی جریان متناوب را به جریان مستقیم تبدیل می‌کند. در نتیجه خروجی آن دارای ولتاژی دو برابر یکسوکننده نیم موج است. یکسوکننده موج کامل در انواع دستگاه رکتیفایر از بیش از یک دیود بهره می‌گیرد. یکسوکننده تمام موج خود دو دسته دارد: یکسوکننده نیمه موج کنترل شده و یکسوکننده کنترل شده با موج کامل.
یکسوکننده نیمه موج کنترل شده
طراحی آن مشابه یکسوکننده کنترل نیمه موج است. با این تفاوت که دیود را می‌توان تغییر داد.و خروجی آن را کنترل کرد.
یکسوکننده کنترل شده با موج کامل
یکسوکننده که هر دو نیم سیکل AC را به DC مثبت و منفی تغییر می‌دهد. را یکسوکننده کنترل شده با موج کامل می‌نامند.
سایر انواع رکتیفایر
یکسوکننده پل: مدار یکسوکننده پل را می‌توان با چهار دیود ساخت که برای تغییر نیم چرخه AC ورودی به خروجی DC استفاده می‌شود؛ بنابراین در این نوع یک‌سو کننده، چهار دیود عمدتاً به شکل دقیقی به هم متصل می‌شوند.
یکسوکننده تک فاز: رکتیفایرها را می‌شود بر اساس تعداد دیودهای موجود در مدار طبقه‌بندی کرد.اگر یکسوکننده فقط از یک دیود واحد برای یکسوسازی تشکیل شده باشد به آن یکسوکننده تک فاز می‌گویند. این یکسوکننده‌ها در انواع دستگاه رکتیفایر بیشتر به مدارهای کنترل‌نشده، نیمه‌کنترل شده و کاملاً کنترل‌شده طبقه‌بندی می‌شوند. یکسوکننده‌های تک فاز کنترل نشده مجدداً به مدارهای نیمه و تمام موج تقسیم می‌شوند که در آن مدار موج کامل جزئی از یکسوکننده‌های مرکزی یا پل است.
یکسوکننده سه فاز: در سه فاز سه عدد دیود در مدار هست تا فرآیند یکسوسازی کامل شود. به همین ترتیب تک فاز نیز به عنوان مدارهای کنترل نشده، نیمه کنترل شده و کاملاً کنترل شده طبقه‌بندی می‌شود. در حالی که کنترل نشده و کاملاً کنترل شده هم جزئی از یکسوکننده‌های پل نیمه موج و کامل هستند.
جمع‌بندی
انواع دستگاه رکتیفایر بسته به عواملی مانند نوع منبع، پیکربندی پل، اجزای مورد استفاده، چگونگی کنترل و غیره به طرح‌های مختلفی تقسیم می شوند. رکتیفایر در موارد بسیار مختلفی استفاده شده و نقش مهمی نیز در انواع دستگاه جوشکاری دارند. آشنایی با انواع رکتیفایر برای افرادی که با دستگاه جوشکاری رکتیفایر سر و کار دارند، مانند تعمیرکارها، سازنده قطعات و فروشنده آن‌ها ضروری است.
بازتاب: لوله سیاه درزدار و انواع آن - ردا صنعت فروشگاه تجهیزات صنعت و ساختمان