اسید سیتریک موضوعی است که در مقاله امروز آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. اسید سیتریک یا همان جوهر لیمو امروزه در موارد مختلف، کاربردهای بسیار گوناگونی دارد. فرمول مولکولی این اسید ضعیف برابر با C6H7O8 است. جالب است بدانید که هیدروکسی پروپان در برخی مرکبات نیز دیده می‌شود. در فرایند متابولیسم موجودات هوازی نیز، این ماده وجود دارد. طبق آمارها، هیدروکسی پروپان بیش از دو میلیون تن از تولید اسیدهای آلی را در جهان، به‌طور سالیانه به خود اختصاص می‌دهد.
به‌واسطه خوراکی بودن، اسیدسیتریک صنعتی در صنایع مواد غذایی به‌عنوان طعم‌دهنده استفاده می‌شود. البته برخی مواد مانند نمک‌های سیترات، دسته‌ای از آنیون‌ها و استرها نیز از مشتقات این ماده به‌شمار می‌روند. خواص فراوان این ماده سبب می‌شود، در تنظیم ph، طعم‌دهنده و… به کار رود. در ادامه این مقاله، به‌طور کامل خرید اسید سیتریک مایع را بررسی می‌کنیم، پس در ادامه با ما همراه باشید.
مراحل کشف و استفاده از اسید سیتریک
طبق برخی اسناد، گفته می‌شود که جوهر لیمو یا اسیدسیتریک اولین‌بار توسط جابربن‌حیان، در قرن هشتم کشف شد. بعدها کارل ویلهلم در سال 1784 این ماده را خلق کرد. در واقع، کارل ترکیب جامد اسید سیتریک را در آبلیمو متبلور ساخت، سپس به‌طور خالص آن را از محلول جداسازی نمود. اسید فسفریک صنعتی
مایعات، گیاهان، بافت‌های حیوانی و اغلب میکروارگانیسم‌ها این ماده را درون خود دارند. در فرایند اکسیداسیون کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها به‌صورت فیزیولوژیکی، نیز از سیتریک اسید کمک می‌گیرند. البته پس از اتمام مراحل اکسیداسیون، این ماده به آب و دی‌اکسیدکربن تبدیل می‌شود.
میزان سمی بودن سیتریک بسیار پایین است، ازاین‌رو در اغلب مواد غذایی و نوشیدنی‌ها به‌عنوان مواد طعم‌دهنده و نگهدارنده به کار می‌روند. تندوتیز بودن نوشیدنی‌های گازدار و ترد بودن میوه‌ها، همگی از وجود این ماده نشئت می‌گیرد. در صنعت تولید، پودر اسید سیتریک را برای تولید نمک‌های گوناگون سیترات فلزی استفاده می‌کنند. این نمک‌ها اغلب مکمل‌های غذایی را غنی‌سازی می‌کنند. اسید سیتریک صنعتی نیز در لوازم آرایشی، پمادها، قرص‌ها و برخی پاک‌کننده‌های خانگی به کار می‌رود.
خاصیت‌های موجود در اسید سیتریک
طبق خواص و کاربردهای این ماده، مجموعه گسترده‌ای از نمک‌های فلزی مانند منیزیم، کمپلکس‌های مس، کلسیم و آهن را تشکیل می‌دهد. در پروژه‌های صنعتی از این مواد برای جدا کردن متریال مختلف استفاده می‌کنند. به‌طور مثال، هنگامی‌که قصد دارند در گازهای خروجی، دی‌اکسید گوگرد را از بین ببرند، در دستگاه اسکرابر اسید سیتریک را به کار می‌برند. حین فرایند یک ماده یونی، کمپلکس تولید می‌شود. در مرحله بعدی این ماده را با H2S ترکیب می‌کنند تا نمک سیترات احیاکننده را به دست آورند.
در ساختار سیتریک اسید استرهایی دیده می‌شود که از مجموعه گسترده‌ای از الکل‌ها به وجود می‌آیند. از استیل تری بوتیل، بوتیل و تری اتیل در فیلم‌های پلاستیکی به‌عنوان نرم‌کننده استفاده می‌شود. این مورد یکی از کاربردهای بسیار خوب پودر اسید سیتریک به‌شمار می‌رود.
کاربردهای گوناگون اسید سیتریک
همان‌طور که در بخش‌های قبلی نیز اشاره کردیم، این ماده در صنایع گوناگون استفاده‌های بسیاری دارد. در این بخش قصد داریم، کاربردهای این ماده را به‌صورت جزئی‌تر برای شما بیان کنیم. پس با ما همراه باشید تا کاربرد پودر اسیدسیتریک را در مواد غذایی بررسی کنیم.
صنایع غذایی و استفاده از اسید سیتریک
در قسمت‌های قبل نیز گفتیم که برای مواد غذایی و طعم‌دهنده‌ها از این ماده استفاده می‌شود. در انواع نوشیدنی‌ها و نوشابه‌ها برای نگهداری بیشتر محصول، این ماده را به کار می‌برند. البته طعم ترشی جوهر لیمو سبب می‌شود که از آن در تهیه برخی آب‌نبات‌ها نیز بهره ببرند.
اگر دقت کرده باشید، می‌بینید که در برخی آب‌نبات‌ها یک‌لایه سفید پودری رنگ قرار دارد. این لایه همان جوهر لیمو است. آسان بودن خرید سیتریک اسید سبب استفاده زیاد از آن می‌شود. در تولید بستنی نیز این ماده را به‌عنوان امولسیون کننده به کار می‌برند.سدیم تری پلی فسفات
حضور پررنگ در پاک‌کننده‌ها و شوینده‌ها
جالب است بدانید که کیلیت نیز در ساختار خود اسید سیتریک دارد. دیگ‌های بخاری که در صنایع استفاده می‌شوند همچنین تبخیرکننده‌های صنعتی، پس از مدتی دچار رسوب می‌شوند؛ بنابراین برای ازبین‌بردن رسوبات آهکی موجود در این لوازم، از این ماده استفاده می‌کنند. مواد شوینده لباس و انواع صابون‌ها نیز از وجود این ماده بهره می‌برند؛ زیرا می‌تواند بوی بسیار خوبی را در آب‌های سخت ایجاد کند.
در فرایند شست‌وشوی لباس‌ها نیز موجب نرم شدن آن‌ها می‌شود. انواع پاک‌کننده‌ها و شوینده‌هایی که در خانه برای پاک کردن حمام و آشپزخانه به کار می‌برید، حاوی اسید سیتریک صنعتی هستند. استفاده در ساخت انواع بوگیرها را نیز باید به دیگر ویژگی‌ها و کاربردهای این ماده افزود.
لوازم آرایشی و بهداشتی
با کاربردهای بسیار گوناگون و متنوعی که تاکنون در خصوص جوهر لیمو گفتیم، قطعاً به این موضوع پی برده‌اید که این ماده چقدر مفید است. شما به‌راحتی با استفاده آن می‌توانید، سلول‌های مرده پوست خود را از بین ببرید. به همین دلیل در تولید ماسک‌های صورت از اسید سیتریک استفاده می‌شود. البته باید به این موضوع اشاره کنم که هرگز از این ماده برای تولید ماسک‌های خانگی استفاده نکنید.
زیرا ممکن است استفاده زیاد از آن، سبب آسیب‌دیدن پوست شما شود. مواد آرایشی که درون خود این اسید آلی را دارند، آکنه، جوش و چین‌وچروک‌های صورت را به میزان زیادی کاهش می‌دهند. از آنجا که این ماده می‌تواند در میزان PH پوست شما بالانس ایجاد کند، رنگ پوست را نیز روشن‌تر از قبل خواهد نمود.
فروش اسید سیتریک هیچ محدودیتی ندارد؛ بنابراین در تهیه آن دچار مشکل نخواهید شد. پاک‌کننده‌های صورت صابون‌های دستشویی شامپوها و شوینده‌های بدن نیز، از وجود این ماده بهره می‌برند. قیمت اسید سیتریک چندان بالا نیست. به همین دلیل وجود آن در مواد مختلف، سبب افزایش زیاد قیمت آن‌ها نمی‌شود.
استفاده به‌عنوان نرم کننده آب
در مواد شوینده از اسید سیتریک برای نرم کردن آب استفاده می‌شود. این ماده با تشکیل یک محیط بافر، همچنین ساخت کیلیت این امکان را به وجود می‌آورد. آب‌هایی که در خود یون‌های بسیار سختی دارند، با استفاده از این ماده، به‌راحتی نرم می‌شوند. از دیگر مزایای این محصول می‌توان به تجزیه درصد بسیار کمی از فلزات در آب اشاره کرد. به همین دلیل از آن به‌عنوان گزینه بسیار مناسبی برای تصفیه آب‌های سخت استفاده می‌کنند. خرید اسید سیتریک بسیار راحت است و شما به‌راحتی می‌توانید آن را تهیه کنید.
استفاده از اسید سیتریک در صنعت
جالب است بدانید که به‌منظور دباغی چرم، تولید مواد شوینده و صنایع آبکاری نیز از جوهر لیمو استفاده می‌کنند. در صنعت لوازم آرایشی و دارو برای نگهداری ذخایر خون، ایجاد خاصیت آنتی‌اکسیدان و تشکیل محیط بافر به کار می‌رود. برخی از اسیدها که از انواع گوناگون قارچ‌ها به دست می‌آیند، در تجارت ارزش بسیار بالایی دارند. به همین دلیل به‌وفور در داروسازی، پلیمر و صنایع غذایی استفاده می‌شوند.
نکات ایمنی در مورد اسید سیتریک
درست است که در ابتدای مقاله اشاره کردیم که اسید سیتریک اسید عالی ضعیفی به شمار می‌رود؛ اما به‌خاطر داشته باشید که قرار گرفتن این ماده در معرض مواد خالص سبب ایجاد وضعیت متفاوتی خواهد شد. گازها و ذرات معلقی که در اثر ترکیب این ماده وجود می‌آیند، می‌توانند در افراد گلودرد، سرفه و نفس تنگی ایجاد کنند.
همچنین چنانچه از این ماده به مقدار زیاد استفاده کنید، عوارضی مانند گلودرد و دل‌درد گریبان‌گیر شما می‌شود. هرگز این ماده را در معرض چشم خود قرار ندهید؛ زیرا هرگونه تماسی با چشم، درد و قرمزی را در این ناحیه به همراه دارد. چنانچه به‌صورت افراطی از مواد غذایی که حاوی این محصول هستند، استفاده کنید در طولانی‌مدت مینای دندان شما دچار آسیب‌دیدگی می‌شود.
البته باید اشاره کنم که اسید سیتریک طبیعی که در لیموترش یا آبلیمو وجود دارد، برای بدن بسیار مفید محسوب می‌شود؛ زیرا با ایجاد آنتی‌اکسیدان در بدن، شما را از آسیب‌ها و مضرات مربوط به رادیکال‌های آزاد حفاظت می‌کند. قیمت این ماده چندان بالا نیست و کلیه افراد توانایی تهیه آن را دارند.
خرید و فروش جوهر لیمو چگونه انجام می‌شود؟
خرید اسید سیتریک در بازار منع خاصی ندارد و با تقاضای بالایی روبه‌رو است. شیوه به‌کاربردن جوهر لیمو به‌واسطه صنعتی که قرار است از آن استفاده کند، تعریف می‌شود. این موضوع برای تعیین میزان غلظت اسید و استفاده در پروسه‌های صنعتی بسیار مهم است.
نوع آبدار این ماده شکلی مونو هیدراته و حالتی کریستال مانند دارد؛ اما انواع خشک آن به دلیل عدم وجود آب، به‌صورت پودری تهیه می‌شود. برای تولید خوراکی‌هایی که مزه ترشی دارند، مانند آب‌میوه از نوع آبدار این ماده استفاده می‌شود؛ بنابراین در فرایند فروش اسید سیتریک حتماً به این موضوعات توجه کنید.
شرایط نگهداری جوهر لیمو
هرگز جوهر لیمو را روی زمین نریزید. استنشاق این غبارها مضراتی دارد. به همین دلیل هرگز بی‌دلیل و به‌صورت غیراصولی آن‌ها را جابه‌جا نکنید. محیطی که شما برای نگهداری جوهر لیمو استفاده می‌کنید، بسیار مهم است.
ظرفی که برای نگهداری از این ماده استفاده می‌کنید، باید در بسته باشد. بعد از مصرف درب ظرف را دوباره ببندید. ظروفی که حاوی این ماده هستند باید حتماً در دمای 5 تا 30 درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند. خرید اسید سیتریک مایع نیز دردسرهای خاص خود را دارد؛ بنابراین حتماً نکات مربوط به آن را مطالعه کنید.
جمع‌بندی
اسید سیتریک موضوعی است که در مقاله امروز به آن پرداختیم. در این مقاله به‌طور کامل کاربردها و ویژگی‌های این ماده را بررسی کردیم. شرایط نگهداری این ماده بسیار مهم است، بنابراین حتماً در نگهداری آن جوانب مختلف را در نظر بگیرید. خرید سیتریک اسید بسیار راحت انجام می‌شود و لازم نیست از این بابت نگران باشید.
