استفاده از آب برای زیبایی بخشی به یک منظره و محیط معمولاً با طراحی برکه و آبنما در آن منطقه نمود پیدا می‌کند. استفاده از انواع برکه، آبنما، آبشار و فواره برای استفاده از آب در جهت افزایش زیبایی و آرامش یک محیط رایج هستند. طراحی کردن برکه و آبنما در مناطق و محیط‌های مختلف از جمله خیابان‌ها، مراکز خرید، روبه‌روی ساختمان‌های دولتی، داخل و یا خارج مجتمع‌های مسکونی و غیره انجام می‌شود.
نکته‌ای که در کاربرد آبنماها و فواره‌های موردنظر برخی از افراد دوستدار محیط‌زیست و موافق صرفه‌جویی مصرف آب، وجود دارد آن است که این دست از طراحی‌ها منجر به هدررفت منابع آب می شود و ضرورتی ندارد. بااین‌حال استفاده از برکه و آبنما مزایای زیادی نیز دارد.
فواید طراحی برکه و آبنما
آبنماها علاوه بر مصارف زیبایی‌شناختی آب فواید دیگری نیز دارد؛ از جمله جلب توجه در یک منطقه و محیط و افزایش بازدیدکنندگان از آن مکان یا افزایش امکان خرید ساختمان‌های مسکونی که در آن‌ها از آبنما استفاده می شود. یکی دیگر از مزایای استفاده و طراحی برکه و آبنما حذف و کاهش صداهای مضر و آزاردهنده از یک محیط است. صدای گوش‌نواز جریان آب اغلب قادر است کلیه صداهای آزاردهنده در یک محیط از جمله صدای بوق ممتد ماشین، صدای دست‌فروشان و غیره را کاملاً در خود حل کند.
گاهی علت نصب یک برکه و یا فواره در یک منطقه وجود آلودگی صوتی بالا در آن منطقه است و می‌خواهند به‌وسیله این آبنما آلودگی‌های صوتی را کاهش دهند. یکی دیگر از علل نصب فواره و آبنما در یک منطقه خنک کردن محیط اطراف آن است. فواره‌ها به نسبت زیادی در خنک کردن محیط اطراف خود تأثیرگذار هستند. هنگام ورود به یک پارک متوجه می شوید منطقه‌ای که در آن فواره نصب است به مراتب خنک‌تر از قسمت‌های دیگر پارک است.
البته پتانسیل خنک‌کنندگی یک فواره نیز نسبت به محیطی که در آن قرار دارد متفاوت است. در محیط‌های رو باز که مستقیم در زیر نور خورشید قرار دارند خنک‌کنندگی فواره کمتر از محیط‌های در سایه است. بااین‌حال وجود فواره در هر محیطی تأثیر زیادی در خنک کردن آن محیط دارد.
فواید زیبایی‌شناختی
طراحی برکه و آبنما علاوه بر مزایای عملی که ذکر شد مزایای زیبایی‌شناختی نیز دارد که شاید در نظر همه اولین مزیت استفاده از آبنما همان جلوه زیبا و جنبه زیبایی‌شناختی آن باشد. یکی از مزایای زیبایی‌شناختی فواره‌ها به انسان‌هایی که در مناطق شهری سکونت دارند و از آب‌های روان و دریاها و چشمه‌ها دور هستند کمک می‌کند تا حدودی از لذت هم‌جواری و استفاده از مزایای آب روان بهره ببرند.
در مجموع آب در همه فرهنگ‌ها و نسل‌ها منبع زیبایی و آرامش بوده است و حتی در بسیاری از ادیان آب را منبع پاکی و دوری از پلیدی دانسته و آن را مقدس می‌دانند.
انواع آبنما
استفاده از آب برای مصارف زیبایی‌شناختی و سایر مصارف به شکل‌های مختلفی نمود پیدا کرده است. به این نوع استفاده از آب در اصطلاح آبنما می گویند که انواع گوناگونی دارد.
انواع تجهیزات استخر
1- حمام پرندگان
این دست از آبنماها به خاطر شنای پرندگان در آن به حمام پرندگان معروف هستند. معمولاً در مکان‌هایی مانند باغ‌های پرندگان از این دست آبنماها دیده‌اید. حمام پرندگان معمولاً دارای یک فواره برای گردش آب هستند. استفاده از حمام پرندگان در پاسیوها رواج دارد.
2- برکه‌ها
برکه‌ها همان حوض‌ها هستند که در هر دکوراسیونی می‌توانند زیبایی ایجاد کنند. حوضچه‌های طبیعی هم وجود دارند که اغلب آن‌ها دارای یک آبشار هستند و داخل آب شفاف آن‌ها، تخته‌سنگ‌های بزرگ همراه با خزه‌ها و گیاهان به چشم می‌خورند.
حوضچه‌های مصنوعی نیز وجود دارند که اشکال هندسی و زیبایی دارند و اغلب در اطراف آن‌ها انواع گیاهان کاشته شده‌اند که به نمای زیبای آن‌ها افزوده است. حوضچه‌ها اغلب پر از ماهی‌های رنگارنگ و گیاهان آبزی هستند. بسیاری افراد در خانه‌های قدیمی خود از این دست حوضچه‌ها دارند و در اطراف آن گل کاری و یا گلدان قرار میدهند.
3- نهرها
این نوع طراحی برکه و آبنما جلوه‌ای طبیعی دارد و شامل یک جریان آب، تخته‌سنگ‌هایی داخل جریان آب و گیاهان آبزی هستند.
4- فواره‌ها
فواره‌ها که برای مکان‌های مختلف سنتی و مدرن کاربرد دارند طراحی خلاقانه‌ای دارند. فواره‌ها بسته به محیط ممکن است کوچک و یا بزرگ باشند. ممکن است بسیار طراحی پیچیده و یا ساده‌ای داشته باشند و ممکن است مینیمالیستی باشند. در طراحی فواره‌ها می‌توان از انواع مجسمه‌ها با شخصیت‌های مختلف استفاده کرد. صدایی که فواره‌ها تولید می‌کنند بسته به اندازه و میزان آبی که به اطراف می‌پاشند و سکوت و یا شلوغی محیط متفاوت است. در زیر انواع فواره را معرفی می‌کنیم.
انواع فواره
آبنما انواع متفاوتی دارد. هر یک از انواع آبنما برای قرارگیری در محیط و منطقه خاصی مناسب هستند. مثلاً فواره‌های جوشان که آب زیادی پخش می‌کنند برای مناطق باز و وسیع مناسب هستند. در عوض حوضچه‌های کوچک با آب ساکن اغلب برای فضاهای بسته با وسعت کم مورداستفاده قرار می‌گیرند. در این بخش انواع آبنما را معرفی خواهیم کرد.
سختی گیر
1- آبنمای دیواری
یکی از پراستفاده‌ترین آبنماها نوع دیواری است. علت محبوبیت این نوع طراحی برکه و آبنما آن است که به فضای زیادی برای نصب و راه‌اندازی نیاز ندارد و در هر مکانی قابل نصب است. این نوع آبنما به سادگی تعمیر می‌شود. از آبنمای دیواری اغلب در باغ و چمنزار استفاده می‌شود. ممکن است در گالری‌های نقاشی و یا نمایشگاه‌های سرپوشیده نیز یک آبنمای دیواری را مشاهده کرده باشید. صدای دل‌انگیز آب به شما آرامشی دو چندان هنگام تماشای نقاشی‌ها خواهد داد.
2- فواره جوشان
یکی از آبنماهای مکان‌های بزرگ و روباز فواره‌های جوشان هستند. برای نصب این دست آبنما باید منطقه به اندازه کافی بزرگ باشد تا فواره آب را بپاشد. برای پاشش آب لوله‌هایی داخل استخر نصب شده‌اند که با فعال‌سازی آب را به هوا می‌پاشند. معمولاً فواره‌های جوشان در الگوهای مختلفی مانند حلقه‌ای و یا حباب آب را به هوا می‌پاشند.
3- فواره طبقه‌ای
از معروف‌ترین آبنماها نوع طبقه‌ای است. این نوع فواره در سرتاسر دنیا استفاده می‌شود. حتماً در مکان‌هایی مانند مراکز خرید، میدان‌های شهر و حیاط ویلاهای روستایی و مکان‌های عمومی مجسمه‌هایی با طرح حیوانات، شخصیت‌های اساطیری، فرشته‌ها و الهه‌ها را دیده‌اید که از اطراف آن آب به پایین سرازیر می‌شود. این نوع طراحی برکه و آبنما به جهت ظاهر زیبا و تحسین‌برانگیزش از محبوب‌ترین نوع طراحی است و بسیار استفاده می‌شود.
4- فواره خودکفا
این آبنما به جهت نصب آسان و هزینه مناسب کاربرد و محبوبیت زیادی دارد. فواره‌های خودکفا که به آن خودسر هم گفته می‌شود دارای مخزن آب مخصوص هستند و به همین جهت نیازی نیست آن‌ها را بر روی یک استخر و یا حوض نصب کرد. این فواره به تنهایی و بدون نصب مورداستفاده قرار می‌گیرد و تعمیر آن نیز به سادگی و در محل نصب صورت می‌گیرد. فواره‌ای که در پاسیوها و عرشه‌ها می‌بینید از این نوع هستند.
5- فواره‌های موزیکال
فواره موزیکال در ابعاد وسیع با ترکیبی از نور و رنگ آب را به شکل‌های جذابی به هوا می‌پاشد. از فواره‌های موزیکال عموماً برای مراسم‌ها و جشن‌ها استفاده می‌شود. نورهای رنگی جذاب با صداهای گوش‌نواز موسیقی همراه شده و بر جذابیت فواره آب می‌افزایند. تنظیم نور و موسیقی بر روی این فواره‌ها از بیرون به وسیله کامپیوتر کنترل می‌شود.
6- فواره آب‌پاش
این نوع فواره که به آن فواره تعاملی هم گفته شده است برای آبتنی و حمام کردن افراد در روزهای گرم تابستان در نظر گرفته شده است. این فواره در مکان‌های باز ساخته شده است. فواره‌های تعاملی، آب در جریان دارند و آب آن‌ها راکد نیست؛ بنابراین احتمال غرق شدن در آن‌ها وجود ندارد.
به علاوه مواد به کار برده در ساخت آن‌ها لغزنده نیستند و امنیت خوبی دارند. این نوع فواره معمولاً در استخرهای عمومی و یا زمین‌های بازی به چشم می‌خورد. گرمایش این فواره‌ها توسط نیروی خورشیدی گرفته شده از صفحات گرانیتی تیره‌رنگ تأمین می‌شود.
چشمه آب‌خوری چیست؟
این نوع طراحی برکه و آبنما برای آشامیدن آب طراحی شده است. برای نوشیدن آب باید به سمت چشمه خم شده و آب را مستقیماً از نهر بنوشید. در برخی از نمونه‌های مدرن چشمه‌های آب‌خوری، فیلترهایی قرار داده شده‌اند که ناخالصی‌های آب را از بین می‌برد. همچنین در برخی نمونه‌ها چیلرهایی وجود دارند که دمای آب را کاهش میدهند تا آب خنک و قابل نوشیدن شود.
ازاین‌دست چشمه‌های آب‌خوری معمولاً در مکان‌های عمومی مانند مدارس، مکان‌های عمومی برای استراحت، کتابخانه‌ها و یا فروشگاه‌های مواد غذایی استفاده می‌شود. البته استفاده از آن چندان رایج نیست و در برخی کشورها کاربرد دارد.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی انواع طراحی برکه و آبنما پرداختیم و تلاش کردیم تمامی نمونه‌های برکه و آبنما و مزایا و معایب آن را برای شما بیان کنیم. انواع برکه و آبنما در اکثر کشورها مورداستفاده قرار می‌گیرند و از هر نوع آن‌ها در مکان خاصی استفاده می‌شود.
بازتاب: انواع آجر در ساختمان سازی - ردا صنعت فروشگاه تجهیزات صنعت و ساختمان | قیمت آجر ساختمانی