نمای رومی از محبوب‌ترین انواع نماهای به کار گرفته شده برای معماری ساختمان‌ها در ایران است و به دلیل سبک کلاسیک آن، توانسته طرفداران زیادی را به خود اختصاص بدهد. پیشینه این نما به روم باستان باز می‌گردد و به دلیل ظرافت و استفاده از سنگ‌های طبیعی گران‌قیمت همواره شکوه و زیبایی بسیاری را القا می‌کند. در ادامه به علل محبوبیت، نوع مصالح، شاخصه‌ها و انواع این سبک از نمای ساختمان می‌پردازیم.
چرا نمای رومی تا این حد در ایران متداول است؟
برای این سوال می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- مصالح ارزان و قابل‌دسترس
- جلوه ظاهری
- استحکام مصالح
- اجرای سریع و آسان
- لوکس بودن
مصالح ارزان و قابل‌دسترس
نماهای رومی با استفاده از انواع گوناگون مصالح از جمله سنگ، سیمان و پلی‌استایرن اجرا می‌شوند. متداول‌ترین مصالح به کار گرفته شده در ایران سنگ‌های مرمر، تراورتن، آهک و گرانیت هستند که تراورتن در ایران توانسته بیشترین میزان استفاده را به دلیل ارزان و در دسترس بودن دارا باشد.
جلوه ظاهری
همان‌طور که گفته شد، این نما به روم باستان باز می‌گردد و المان‌های به کار رفته در آن، شکوه و عظمت روم باستان را با خود دارند. همچنین به دلیل استفاده از ستون و سرستون، تناسبی را میان این نوع از نمای ساختمان و معماری ایران باستان شاهد هستیم. در کل، این نما علاوه بر جذابیت ظاهری، قدرت و جبروت را القا می‌کند و ساختمانی با این نما نسبت به دیگر ساختمان‌ها چشم‌نوازتر و قابل‌توجه‌تر خواهد بود.
استحکام مصالح
نمای سنگی در مقایسه با دیگر نماها مانند نمای آجری، از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار است. در نمای رومی به علت استفاده از سنگ‌های مستحکم به خصوص تراورتن، سازگاری زیادی را با شرایط گوناگون اقلیمی مشاهده می‌کنیم. سنگ تراورتن به خاطر داشتن حفره‌ها و منافذ متعدد، در برابر حرارت بسیار زیاد مانند آتش‌سوزی، مقاوم است و نوعی عایق حرارتی و صوتی محسوب می‌شود.
اجرای سریع و آسان
بسیاری از قطعات این نما به صورت از پیش آماده شده وجود دارند و صرفا به مجریانی نیاز است که این اجزا را بر بدنه خارجی ساختمان نصب کنند؛ بنابراین اجرای نمای رومی با تمام ظرافت‌های آن، چندان پیچیده و زمان‌بر نیست.
لوکس بودن
از آن‌جایی که به دلیل به‌کارگیری سنگ‌های گران‌قیمت، هزینه زیادی در مقایسه با دیگر انواع نما از جمله نمای آجری صرف می‌شود، این نما در اذهان مردم تداعی‌کننده شکوه و تجمل است. با افزایش تمایل مردم نسبت به تجمل‌گرایی و علاقه به نمایش آن، بازار ساخت‌وساز به سمت استفاده از این نمای کلاسیک رفته و معماران با شناخت علایق و سلایق مشتریان توانستند این سبک را در ایران رواج دهند.
نوع مصالح به کار رفته در نمای رومی
به طور کلی سنگ و سیمان از رایج‌ترین متریال‌های موردنیاز در این نما هستند. در مقایسه میان این دو، باید به فاکتورهایی از جمله ویژگی مصالح، طول زمان اجرا و در نهایت هزینه آنها پرداخت.
سنگ
بدیهی است که نمای سنگی به خوبی بیانگر شکوه و اصالت معماری روم باستان است و زیبایی کلاسیک‌گونه‌ای به ساختمان می‌بخشد. نمای رومی ساخته‌شده از سنگ، دوام بالایی دارد و در اکثر اوقات با انواع آب‌وهوا سازگاری نشان می‌دهد. البته باید توجه داشت که انتخاب سنگ مناسب با شرایط اقلیمی ناحیه، از اهمیت زیادی برخوردار است.
سیمان
نمای سیمانی به طور کامل، سفید و یک‌دست است و از مدل کلاسیک نمای رومی فاصله می‌گیرد. استفاده از سیمان در اجرای نما باعث مات شدن آن می‌شود و حالت درخشندگی همیشگی، در این نوع وجود نخواهد داشت و ممکن است با گذر زمان به‌علت جذب آلودگی، دچار تیرگی شود. همچنین از این نکته نباید غافل شد که سیمان با تمام شرایط آب‌وهوایی تناسب ندارد و آب‌وهوای دارای رطوبت، باعث نم‌گرفتگی آن می‌شود.
طول زمان اجرا
در اجرای نمای سیمانی، فرایند کار سریع‌تر و آسان‌تر پیش می‌رود که البته باز هم بسته به نوع آب‌وهوا به میزان متفاوتی زمان برای خشک شدن سیمان نیازمندیم. به طور خلاصه طول زمان اجرای انواع نمای رومی به سلیقه مشتری بستگی دارد و هر چقدر خواستار جزئیات بیشتری باشد، به تبع مدت بیشتری برای اجرای نما صرف خواهد شد.
هزینه
هزینه نما به عوامل متعددی بستگی دارد. در نمای سنگی نوع سنگ به کار رفته میزان قیمت را تعیین می‌کند؛ چراکه در انواع گوناگون سنگ، برای تراش دادن و صیقلی ساختن آنها، زمان متفاوتی صرف می‌شود. به طور کلی نمای سیمانی کم‌هزینه‌تر و به‌صرفه‌تر از نمای سنگی است و نمای سنگی از پیش‌ساخته نیز نیازمند صرف هزینه بسیاری در مقایسه با دیگر انواع آن است. می‌توان این‌گونه گفت که هر چه طراحی نما دارای جزئیات و قطعات از پیش‌ساخته بیشتری باشد، اجرای نما پرهزینه‌تر خواهد بود.
شاخصه‌های نمای رومی
تاثیرگذارترین عناصری که معرف این سبک خاص هستند، المان‌های منحصربه‌فرد و نظم آنها در چینش است. یک نمای رومی از طریق ستونهای منحنی و چندضلعی از پیش‌ساخته و اشکال هندسی شناخته می‌شود. بدون استفاده از ستون، این نما از شکل کلاسیک خود فاصله می‌گیرد. این ستون‌ها دارای سرستون و پاستون‌هایی هستند که به نوعی یاد‌آور معماری ایران باستان از جمله تخت جمشید است. در این سبک برای باشکوه‌تر کردن آن، از قوس‌های بزرگ و نقش‌های برجسته منظم در قسمت در و پنجره استفاده می‌شود.
در کنار تمام این طراحی‌ها توجه به قرینه و توازن از اصول اساسی اجرای این نما است؛ از این رو با توجه به طراحی نمای یک ساختمان که از این سبک بهره برده است، نظم و قرینگی را در تمام اجزای آن در می‌یابیم. اجرای منظم جزئیات از فاکتورهای سنجش کیفیت یک نمای رومی مطلوب به شمار می‌رود.
استفاده از رنگ‌های طیف کرم و سفید از دیگر شاخصه‌های این نما به‌حساب می‌آید. رنگ کرم و سفید القا‌کننده شکوه و اطمینان هستند؛ بنابراین برای بیان عظمت و جلوه یک ساختمان، این طیف‌های رنگی انتخاب‌های خوبی خواهند بود.
به‌کارگیری مجسمه و کتیبه نیز برای ارزش بیشتر طراحی رایج است. مجسمه‌ها در تمام اجراهای این نوع نما به‌کار نمی‌روند و در مواردی خاص از آنها در اندازه‌های مختلف استفاده می‌شود؛ برای مثال ما در یک نمای رومی ساده هیچ‌گاه مجسمه‌ای مشاهده نخواهیم کرد. استفاده از کتیبه‌ها نیز بر میزان کلاسیک بودن نما اضافه می‌کند و جلوه‌ای تاریخی به آن می‌دهد. این کتیبه‌ها به صورت از پیش‌ساخته در بازار وجود دارند.
نورپردازی در نمای رومی
امروزه استفاده از نورپردازی در طراحی نمای رومی طرفداران زیادی پیدا کرده است؛ چراکه بیش از پیش بر جلوه این نمای کلاسیک می‌افزاید. با به‌کارگیری نورپردازی، جزئیات نما توجه بیشتری را به خود جلب و معماری ساختمان را در ظاهر ارزشمندتر می‌کند. این ظاهر نورانی در زیباسازی و روشن‌تر کردن شهر نیز تاثیرگذار است. علاوه بر این، استفاده مناسب از تکنیک‌های مختلف نورپردازی در طراحی نما، می‌تواند ارزش مالی ساختمان را افزایش دهد و از دلایلی است که معماران زیادی نسبت به پیاده‌سازی این نما توجه نشان می‌دهند.
در نورپردازی نما باید به منبع تامین انرژی موردنیاز روشنایی توجه کرد. میزان استفاده از منابع انرژی باید با مقررات شهرسازی هم‌خوانی داشته باشد. همچنین موقعیت نصب لامپ‌ها از دیگر نکات قابل‌توجه است تا باعث آزار چشم عابران نشود. رنگ نورپردازی هم از مواردی است که توجه به آن ضروری است و پیشنهاد می‌شود که برای ساختمان‌های مسکونی نورهای سفید و زرد به کار بروند.
انواع نماهای رومی
در اجرای این نما از انواع گوناگون سبک‌ها استفاده می‌شود که در زیر به آنها اشاره کرده‌ایم:
- ساده
- سفید
- ویلایی
- مدرن
نماهای رومی ساده
در نمای رومی ساده، طرحی ساده همراه با نظم و هماهنگی را شاهد هستیم. معماران در این نوع، قوس و انحنای کمتری را در طراحی نما به کار می‌برند و بیشتر از اشکال هندسی استفاده می‌کنند. این سادگی در کنار قرینگی و اجرای منظم عناصر، این نما را به انتخابی ایده‌آل برای مشتریان ساده‌‌پسند تبدیل می‌کند.
نماهای رومی سفید
رنگ سفید از پرکاربردترین رنگ‌ها در اجرای نمای رومی است. برای اجرای این سبک از انواع گوناگون مصالح استفاده می‌شود. برای مثال استفاده از سیمان در اجرای طراحی نما، یک نمای ساده و یک‌دست را به ما ارائه می‌دهد. همچنین می‌توان از سنگ تراورتن و مرمریت سفید نیز برای یک نمای ساده سفید استفاده کرد.
نمای رومی ویلایی
در این سبک، تلفیق نمای بیرونی متداول ویلا را با طراحی کلاسیک رومی مشاهده می‌کنیم. این درهم‌آمیزی سبک‌ها، سبکی خاص و نوین را به وجود می‌آورد که امروزه در طراحی ویلاها بسیار پرطرفدار است. از شاخصه‌های این نوع، می‌توان به ستونهای بلند و باشکوه و پلکان‌های منحنی و مارپیچ سنگی اشاره کرد.
نمای رومی مدرن
این نما حاصل مدرنیزه کردن نمای رومی کلاسیک و ترکیب آن با المان‌های معماری نوین است. در این سبک از پنجره‌های طویل و ستونهای بلند تراشیده استفاده می‌شود و توانسته مشتریان زیادی را برای اجرای این نما در متجمع‌های مسکونی به‌خود جذب کند.
کلام آخر
نمای رومی از روم باستان الهام گرفته شده است. از آن‌جایی که امروزه نسبت به استفاده از عناصر کهن ملی و خارجی، تمایل زیادی از سمت مردم وجود دارد، این نما توانسته جایگاه ویژه‌ای را در صنعت ساختمان‌سازی به خود اختصاص دهد.
این نما احساس مرفه بودن را در اذهان بینندگان آن، تداعی می‌کند. نمای کلاسیک با توجه زیادی که نسبت به جزئیات و اجرای آنها با مصالح سنگی نشان می‌دهد، باعث شاخص‌سازی ساختمان در یک محله مسکونی می‌شود؛ بنابراین طبیعی است که روزبه‌روز بر متقاضیان آن افزوده شود.
بازتاب: آجر نسوز - ردا صنعت فروشگاه تجهیزات صنعت و ساختمان