مقدمه
آتش‌سوزی در منازل مسکونی و مجتمع‌های تجاری و صنعتی یکی از معضل‌های مهم است.که باید با سخت‌گیری‌های بسیار فراوانی به آن پرداخت. آتش‌سوزی بر اثر عوامل عمدی یا غیر‌عمدی می‌تواند رخ دهد که اگر به‌سرعت به آن رسیدگی نشود، ممکن است خسارات جبران‌ناپذیر مالی و جانی را در پی داشته باشد. یکی از دلایل مهم استفاده از سیستم آتش‌نشانی پس از ساخت منازل یا مجتمع‌های تجاری، اداری، صنعتی و تولیدی پیشگیری از بروز حوادث تلخ مالی و جانی است.
ضمن اینکه عملیات امداد را برای تیم‌های آتش‌نشانی راحت‌تر می‌کند. تمامی مدیران ساختمان‌ها موظف هستند، طی هماهنگی با سازمان آتش‌نشانی به ساکنین ساختمان‌ها آموزش‌های لازم در خصوص کار با تأسیسات اطفاء حریف به طور کامل داده شود. لازم به ذکر است، همواره رعایت موارد ایمنی در زمان ساخت و کاربری از ساختمان‌ها می‌بایست اجرا شود، در غیر این صورت ممکن است، هر اهمال‌کاری منجر به بروز آتش‌سوزی شود.
سیستم آتش‌نشانی
سیستم‌های آتش‌نشانی دارای انواع مختلفی هستند که احتمالاً تاکنون با برخی از مدل‌های پرکاربردتر مانند کپسول‌های آتش‌نشانی حاوی کف آشنا شده باشید. در این بخش درباره انواع سیستم‌های آتش‌نشانی و کاربرد هر یک صحبت خواهیم کرد. اگر بخواهیم یک ساختمان را به این سیستم‌های ضدحریق مجهز کنیم، به سه نوع کلی می‌توانیم این کار را انجام دهیم:
سیستم آتش‌نشانی به روش تر
یکی از اصلی‌ترین سیستم‌های اطفاء حریق است که بیشتر مناسب استفاده ساکنین ساختمان‌ها است. همان‌طور که از اسم این سیستم آتش‌نشانی مشخص است، روش پیشگیری در این روش با استفاده از آب است. تمامی ساختمان‌ها باید این سیستم یا نمونه‌های مشابه را داشته باشند تا بتوانند برگه استاندارد و گواهی پایان کار دریافت کنند.
طبق این مسئله هر یک از ساکنین ساختمان می‌توانند به‌محض مشاهده آتش‌سوزی اقدام به اطفاء حریق با استفاده از بازکردن‌آب لوله‌های تعبیه شده در این سیستم کنند. دارابودن فشار آب قوی و مناسب برای استفاده از این سیستم‌ها بسیار ضروری است؛ بنابراین، باتوجهبه کمبود آب منازل و فشار پایین آن لازم است از مخازن آب و پمپ برای بهره‌برداری از این سیستم‌ها استفاده شود.
سیستم آتش‌نشانی به روش خشک
سیستم آتش‌نشانی پیشرفته‌تری که مناسب استفاده افراد عادی نیست و درصورتی‌که اطفاء حریق با روش اول انجام نشود، توسط مأمورین آتش‌نشانی اطفاء حریق خشک شروع خواهد شد. این روش به این صورت است که شلنگ‌های مخصوص آتش‌نشانی با اتصال به ماشین‌های دارای مخازن بزرگ آب جهت استفاده از حجم بالایی آب پرفشار مورداستفاده قرار می‌گیرند.
در آتش‌سوزی‌های بسیار گسترده‌تر از مخازن آب شهری که در بخش‌های مختلف شهر‌ها تعبیه شده‌اند نیز می‌توان استفاده کرد. همان‌طور که گفته شد، این روش نیازمند لوازم و تجهیزات مخصوص آتش‌نشانی است و هرکسی نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
سیستم آتش‌نشانی ترکیبی
این نوع سیستم‌ها باتوجهبه نوع ساختمان و استفاده‌ای که از محوطه ساختمان می‌شود، در صورت نیاز به‌صورت ترکیبی از انواع سیستم‌های آتش‌نشانی تر و خشک با یکدیگر استفاده‌می‌شود. این سیستم زیاد رایج نیست و معمولاً یکی از سیستم‌ها برای ساختمان‌های عادی مناسب خواهد بود. در ساختمان‌های صنعتی یا تولیدی که ریسک آتش‌سوزی در آن‌ها زیاد است، و دسترسی به منابع آبی بالایی ندارند، از روش ترکیبی استفاده می‌شود که بهترین گزینه است.
انواع تأسیسات آتش‌نشانی
تأسیسات آتش‌نشانی در سه نوع اطفاء حریق، تشخیص آتش و آبپاشی خودکار قابل نصب و اجرا هستند. در ادامه نحوه عملکرد هر یک از این تأسیسات سیستم آتش‌نشانی را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
تأسیسات آتش‌نشانی برای اطفاء حریق
همان‌طور که از اسم این نوع تأسیسات مشخص است، از آن برای خاموش‌کردن آتش استفاده می‌شود. در این تأسیسات از آب و کف یا دی‌اکسیدکربن برای عملیات اطفاء حریق استفاده می‌شود. نحوه انتخاب روش استفاده از آب، کف یا دی‌اکسیدکربن بستگی به محل حادثه دارد. نکته مهم این است که از روش آب و کف نمی‌توان برای حوادث آتش‌سوزی الکتریکی که جریان برق وجود دارد استفاده کرد و بهترین روش استفاده از اطفاء حریق با دی‌اکسیدکربن است. سیستم آتش‌نشانی
تأسیسات آتش‌نشانی برای تشخیص دود و حریق
این سیستم‌ها کاملاً به دود و آتش حساس هستند و به‌محض دریافت علائم از طریق سنسورها شروع به هشدار دادن می‌کنند. در مواردی که تأسیسات پیشرفته‌تری استفاده شود، امکان قطع گاز در صورت بروز هشدار تشخیص حریق نیز وجود دارد. این تأسیسات معمولاً در نقاط حساس ساختمان در سقف نصب می‌شوند و دارای درجه حساسیت بالایی نیز هستند.
تأسیسات آتش‌نشانی آب پاشی خودکار
یکی دیگر از تأسیسات سیستم آتش‌نشانی تأسیسات مربوط به آبپاشی خودکار ساختمان است. این سیستم‌ها به صورتی برنامه‌ریزی می‌شوند.که در صورت تشخیص آتش‌سوزی به‌سرعت فعال شده‌و به‌واسطه آبپاش‌های نصب شده در سقف اقدام به خاموش‌کردن حریق می‌کنند. نکته مهم در استفاده از این تأسیسات دارابودن مخازن آب و پمپ برای افزایش حجم آب خروجی آبپاش‌ها و امکان خاموش‌کردن سریع آتش است.
نحوه طراحی سیستم‌های آتش‌نشانی
طراحی سیستم‌های آتش‌نشانی برای ساختمان‌ها توسط شرکت‌های متخصص در این زمینه با استفاده از نرم‌افزارهای هیدرولیکی و تخصصی مانند AUTOSPRINK و PIPE NET انجام می‌شود. طراحی‌های موردنیاز که توسط این نرم‌افزارها و متخصصین طراح انجام می‌شود، عبارت‌اند از:
- شبکه آتش‌نشانی آبپاش و تعیین میزان فشار لازم برای آب خروجی.
- تعداد مخزن آب و پمپ موردنیاز برای شبکه آبپاشی.
- شبکه آبپاش اتوماتیک.
- سیستم‌های اطفاء حریق با استفاده از آب، کف یا کربن‌دی‌اکسید.
- سیستم‌های اعلان حریق صوتی.
نتیجه‌گیری پایانی
استفاده از یک سیستم آتش‌نشانی در هر ساختمانی ضروری است. این سیستم می‌تواند در مواقع ضروری به‌سرعت کمک کرده‌و از بروز خسارات مالی و جانی غیرقابل‌جبران زیادی که در آتش‌سوزی‌ها اتفاق می‌افتند پیشگیری کند. سیستم‌های مختلف آتش‌نشانی وجود دارد که باتوجهبه نوع کاربری ساختمان و طراحی انجام شده توسط افراد متخصص انتخاب و پیاده‌سازی می‌شود.
به‌طورکلی از آب، کف یا دی‌اکسیدکربن برای اطفاء حریق استفاده می‌شود.که این روش‌ها با استفاده از تأسیسات خاصی پیاده‌سازی و استفاده می‌شوند. استفاده از سیستم‌های اطفاء حریق باکیفیت بسیار مهم است و لازم است به طور دوره‌ای و مرتب تمامی تجهیزات نصب شده در ساختمان از نظر کارایی بررسی و کنترل شوند. در آخر استفاده از هر نوع سیستم اطفاء حریق را جدی بگیرید.
