مقدمه

اسید سولفوریک به دلیل کاربردهای متعدد به‌عنوان.ماده خام یا عامل فرآوری، به‌عنوان ماده شیمیایی جهانی و پادشاه مواد شیمیایی شناخته می‌شود. سولفوریک‌اسید رایج‌ترین ماده شیمیایی مورد استفاده در جهان است و تقریباً در تمام صنایع مختلف استفاده می‌شود.

در ادامه درباره این ماده شیمیایی و ویژگی‌های آن و همچنین استانداردها و موارد دیگر صحبت می‌شود.

اسید سولفوریک در صنایع

اسید سولفوریک یک ماده شیمیایی صنعتی مهم است که در فرآیندهای تولید بسیاری از کالاها در طیف وسیعی از کاربردها استفاده می‌شود. این ماده شیمیایی در صنایع کاغذ سازی و خمیر کاغذ برای تولید دی‌اکسید کلر، تجزیه روغن بلند و تنظیم pH استفاده می‌شود.

سولفوریک‌اسید یک مایع بسیار اسیدی و روغنی است که می‌تواند و از نظر ظاهری شفاف تا کدر باشد که هم به‌عنوان اکسید کننده و هم به‌عنوان عامل خشک کننده عمل کند. این ماده در انواع مختلفی در دسترس است، از درجه الکترولیت (33 درصد وزنی) برای باتری‌ها تا 93 درصد وزنی (66 درجه) و 20-22 درصد وزنی اولئوم دود دار حاوی تری‌اکسید گوگرد محلول اضافی. درجه‌ای که اغلب بکار می‌رود 93 درصد وزن است. در محیط زیست، اسید سولفوریک جزء تشکیل دهنده باران اسیدی است؛ زیرا در اثر اکسیداسیون اتمسفر دی‌اکسید گوگرد در حضور آب تشکیل می‌شود. دی‌اکسید گوگرد اتمسفر از احتراق سوخت‌های فسیلی حاوی گوگرد مانند زغال‌سنگ و نفت تولید می‌شود.

سولفوریک‌اسید زمانی به‌عنوان روغن ویتریول شناخته می‌شد که توسط کیمیاگر عرب قرن هشتم جابر بن حیان ابداع شد. این ماده توسط Johann Van Helmont در دهه اما1600 با تقطیر مخرب ویتریول سبز (سولفات آهن) و با سوزاندن گوگرد تهیه شد. سوزاندن گوگرد با نمک (نیترات پتاسیم) اولین بار در قرن هفدهم برای تهیه سولفوریک اسید استفاده شد.

کاربردهای اسید سولفوریک

سولفوریک‌اسید یک ماده شیمیایی کالای بسیار مهم است. که در واقع، تولید این ماده در یک کشور نشانگر خوبی برای قدرت صنعتی آن در یک قرن اخیر بوده است. در اینجا به موارد استفاده از سولفوریک اسید اشاره شده است:

استانداردهای اسید سولفوریک

استاندارد سولفوریک اسید صنعتی برای اولین بار در سال۱۳۷۰ در استاندارد ملی ایران مورد تجدیدنظر قرار گرفت. این استاندارد در استفاده از سولفوریک اسیدد.در صنایع مختلف بجز صنایع غذایی و دارویی استفاده می‌شود.

از آنجا که این ماده خطرناک و خورنده است.باید تمامی نکات ایمنی در مورد کار و استفاده از آن رعایت شود. این استانداردهای در دو دسته الف و ب قرار می‌‌گیرند:

الف- موارد عمومی سولفوریک اسید.

ب- اسید سولفوریک در صنایع باتری‌سازی.

ویژگی‌های ظاهری

در تست‌های چشمی، سولفوریک اسید باید.چگال و ناروان، به‌صورت بی‌رنگ تا زرد روشن و همچنین شفاف و تا حدی بسیار جزئی کدر باشد.

ویژگی‌های شیمیایی

ویژگی‌های این ماده باید بر اساس جدول زیر بیان می‌شود .

شناسایی اسید سولفوریک – گاز H2SO4

و شناساگرهای سولفوریک‌اسید یا آشکارسازهای گاز H2SO4 دارای فناوری‌های نظارتی. متفاوتی (تحلیل نوری یا حسگرهای گاز الکتروشیمیایی) برای اندازه‌گیری حضور این گاز و هشدار و در صورت خطر هستندو.گاز H2SO4 – CAS 7664-93-9 – یکی از پرمصرف‌ترین ترکیبات شیمیایی صنعتی در جهان است. این ماده در صنایع مختلف (نفت و گاز، مواد منفجره، کودها، فرآوری فلزات، فولاد، مواد شیمیایی، الکترونیک.ولیداروسازی، مواد غذایی و غیره) به‌عنوان ورودی تولید، به‌عنوان آلکیله کننده، آب‌زدایی، سولفوناسیون یا اسیدی یافت می‌شود.وعلاوه بر این، احتراق سوخت‌های فسیلی و آتشفشان‌ها عناصری را تولید می‌کنند که وقتی در معرض رطوبت قرار می‌گیرند. اسید سولفوریک (یکی از اجزای مه دود) تولید می‌کنند.

گاز H2SO4 خورنده و سمی است. بسته به مدت زمان و سطح غلظت، قرار گرفتن در معرض بخار اسید سولفوریک، گاز و مه برای سلامتی خطرناک است.و می‌تواند باعث سوختگی، تحریک سیستم تنفسی و گوارشی، تحریک برونش، ادم ریوی یا فرسایش دندان شود. گاز H2SO4 قابل اشتعال نیست، اما در تماس با عناصر دیگر (فلزات، آب، گاز قابل احتراق) می‌تواند گرمای قوی ایجاد کند.ولی .

نتیجه‌گیری

اسید‌سولفوریک یکی از مهم‌ترین مواد شیمیایی صنعتی است. سالانه بیشتر از هر ماده شیمیایی دیگری ساخته می‌شود. کاربردهای این ماده متفاوت است و نقشی در تولید تقریباً همه کالاها دارد. کاربرد عمده آن در تولید کودهایی مانند سوپر فسفات آهک و سولفات آمونیوم است.

به‌طور گسترده در ساخت مواد شیمیایی، به‌عنوان مثال، در ساخت اسید هیدروکلریک، اسید نیتریک، نمک‌های سولفات، مواد شوینده مصنوعی، رنگ‌ها و رنگدانه‌ها، مواد منفجره و داروها استفاده می‌شود. بنابراین تولید و شناسایی آن اهمیت زیادی دارد. که در این راستا باید استانداردهای مربوطه در نظر گرفته شوند.